АИТВ-инфекциясын емдеу

Қазіргі заманғы медицина АИТВ-жұқпасын адамдар ұзақ жылдар бойы өмір сүре алатын созылмалы аурулар санатына ауыстыруға мүмкіндік береді. Биологиялық кәрілікке дейін өмір сүру үшін сіз өзіңіздің денсаулығыңызды күтуіңіз керек, қосымша аурулардың дамуын болдырмау үшін уақтылы медициналық тексеруден өтуіңіз қажет.

Қазіргі уақытта пациенттің денесіне еніп, жасушаларды зақымдап жатқан вирусты алып тастайтын, яғни вирусқа әсер ететін дәрі-дәрмектер жоқ. Бастапқы инфекциядан кейін иммундық жүйеде антиденелер пайда болады, вирустың алғашқы шабуылымен дербес күресетін арнайы жасушалар (CD4) белсендіріледі. Асимптоматикалық кезеңде адам денсаулығында тепе-теңдік мезгіл-мезгіл бұзылады, мысалы, қосымша жүретін аурулардың болуы, жедел вирустық инфекциялар, нашақорлық, алкоголь, тамақтанбау және т.б.

Нәтижесінде жаңа вирустық бөлшектер иммундық жүйенің сау жасушаларын бүлдіреді. Зертханалық зерттеу CD4 жасушаларының деңгейінің төмендеуін анықтайды. Дене CD4 лимфоциттерінің санын қалпына келтіре отырып, вирустың мұндай шабуылдарын ұзақ уақытқа дейін тойтара алады. Бірақ біртіндеп (бұл иммундық жүйенің бастапқы күйіне және вирустың өзіне байланысты), ағзаның иммундық жүйесінің қоры таусылып, CD4 жасушаларының саны қалпына келмей қалады. Науқасқа нақты емдеу – AРТ қажет, бұл вирустың көбеюіне жол бермейді,  

AРТ - антиретровирустық терапия, ол АИТВ көбеюін тоқтататын үш дәрінің қолданысы.  Барлық вирустар сияқты, АИТВ өте алдамшы, дәрілерге тез бейімделеді. Сондықтан АРТ АИТВ-ның көбеюін тоқтататын, қандағы вирус мөлшерін азайтатын дәрі-дәрмектер жиынтығын қамтиды.

AРТ препараттары вирустың көбеюіне жол бермейтіндіктен, оларды клиникалық және зертханалық көрсеткіштер болған кезде, сондай-ақ туберкулез сияқты қайталама аурулар туындағанда кезде қолдану керек. Дәрі-дәрмектерді тағайындауды дәрігер науқастың келісімімен қатаң клиникалық көрсеткіштер бойынша жасайды.

Қазақстан Республикасында вирусқа қарсы терапия ақысыз жүргізіледі, бұл ВИЧ-пен ауыратын адамдардың денсаулығын сақтауға және толық өмір сүруге мүмкіндік береді, ЖИТС сатысының дамуын кешіктіреді. Алайда, артықшылықтарымен бірге терапия жаңа қиындықтар әкелді. Терапия табысының негізгі кепілі - дәрі-дәрмек режимін қатаң сақтау. Денедегі вирустың көбеюін басу үшін қандағы дәрілік заттардың тұрақты концентрациясын ұстап тұру керек, бұл арнайы режимсіз мүмкін емес.

Дәрі-дәрмектерді белгіленген уақытта қабылдау жеткілікті, бұл олардың тиімділігін қамтамасыз етеді. Алайда вирусқа қарсы терапияны тағайындау эмоционалдық қиындықтар тудыруы мүмкін, дәрі-дәрмектерді қабылдау науқастың құпиялылығына зиян келтіруі мүмкін, ақырында, қатаң режимді сақтау әдеттегі өмір салтына әсер етеді. Осы жағдайлардың барлығы терапия режимін ұстануды едәуір қиындатады.

Емдеуді бастамас бұрын пациент:

• Антиретровирустық терапияның негізгі шарты - қабылдау кезінде үзілістерге жол бермеуі керек. Егер сіз бұл ережені елемейтін болсаңыз, AРТ тек пайдасыз ғана емес, сонымен қатар зиянды болады, өйткені АИТВ көбею кезінде үнемі мутацияға ұшырап, дәрілерге төзімді вирустар түзеді (яғни қарсылық дамиды). Осылайша, вирустың көбею мүмкіндігі неғұрлым аз болса, оның AРТ-ге төзімділігі соғұрлым азаяды.

•  Дәрі-дәрмек режимін қадағалап, қабылдау сағатын қатаң сақтаңыз.
•  Көптеген дәрі-дәрмектер сияқты, AРТ дәрілерінің де жанама әсерлері бар, олар жайлы емделуші емделу алдында білуі керек. Сондықтан емдеу барысында ай сайын емдеуші дәрігердің қабылдауына бару керек, егер жағымсыз белгілер пайда болса, дереу емдеуші дәрігерге хабарлау керек.
• ВИЧ-инфекциясын емдеумен қатар, қандай дәрі-дәрмектерді қабылдап жүргеніңізді дәрігерге айту өте маңызды. Әр түрлі топтағы дәрілік заттардың өзара әрекеттесуі қауіпті жанама әсерлерін дамытады немесе АРТ препараттарының тиімділігін төмендетуі мүмкін.